Paars vlak met gezondheid icons en een hoofd met tekst Mental wellbeing

3 tips voor je mentale gezondheid

Fysieke en mentale gezondheid gaan hand in hand. Toch heb ik de indruk dat er vaker aandacht is voor het fysieke stuk en minder voor de mentale kant. Zeggen hoe je je voelt en wat je bezig houdt in je hoofd, is iets wat mensen doorgaans niet doen; zelfs niet naar mensen die ze (goed) kennen.
Hoe vaak hoor je iemand niet antwoorden Goed als je vraagt hoe het gaat. Een eerlijk antwoord geven, zeggen dat het misschien niet zo goed gaat op dat moment, is niet echt gebruikelijk. Als je dat wel doet, voelt de ander zich al snel ongemakkelijk. Want daar zit men niet op te wachten: om iemands zielenroerselen en ellende aan te horen.
Toch is dat voor mij wat contact écht maakt, waar ik blij van word. En wat ik juist mooi vind; dat iemand laat zien én horen hoe het gaat. Dat je een blik achter iemands voordeur mag werpen.

Wat is mentale gezondheid?

Mentale gezondheid is de gezondheid van je geest. Het heeft betrekking op je denken, je voelen, hoe je omgaat met jezelf en met anderen. Je mentale gezondheid is, naast je fysieke gezondheid, belangrijk voor je algemene welzijn. Hoe je je mentaal voelt heeft impact op veel zaken. Denk aan je dagelijks functioneren, je geheugen, je gemoedstoestand, hoe je met stress omgaat, hoe je tegenslagen incasseert. Met een goede mentale gezondheid sta je doorgaans positiever in het leven, functioneer je beter, kun je effectiever omgaan met tegenslagen en ervaar je je leven prettiger.  

Door de PTSS kamp ik zelf regelmatig met een ingekakte mentale gezondheid. Positief zijn en blijven, mezelf motiveren, niet de donkerte ingaan en mentaal gezond blijven vind ik bij tijd en wijle behoorlijke uitdagingen. Natuurlijk, ik heb gelukkig ook genoeg periodes waarin ik me goed voel en mentaal fit, maar ik weet uit ervaring dat er ook altijd weer momenten komen dat het minder gaat.

Om mezelf te stimuleren en een mentale vinger aan de pols te houden, probeer ik regelmatig nieuwe dingen uit. Het één beklijft wel en het andere blijkt na een paar pogingen toch niet echt bij mij te passen. Er zijn maar weinig dingen die echt goed én langdurig in mijn systeem integreren. En waarvoor ik de motivatie vind om ze te blijven doen. Op dit moment zijn er drie dingen die ik al een geruime tijd doe en waarvan ik merk dat ze een positieve uitwerking hebben op mijn mentale gezondheid. Die wil ik graag delen. Misschien kunnen ze ook voor jou werken; dat zou toch mooi zijn, hé! En het zijn dingen die niet veel tijd kosten. Ook wel prettig, toch.

Positieve affirmaties

Eén van de dingen die ik iedere dag doe, is het hardop uitspreken van een aantal affirmaties. Een affirmatie is een bevestigende gedachte, een soort mantra. Het is een korte zin die ik zeg en een aantal keer herhaal met als doel dat ik het ga geloven, dat het mijn gevoel en mindset verandert.

Iedere affirmatie spreek ik drie keer uit. De kracht van herhaling is dat de overtuigingen uiteindelijk in het langetermijngeheugen opgeslagen worden; zo integreren ze dus in mijn systeem en hebben ze een positieve invloed op mijn mentale gezondheid.

Bij het bedenken van een affirmatie is het belangrijk dat je deze positief formuleert. Want als je hem negatief formuleert ga je dit uiteindelijk ook geloven. En dat is niet wat je wil, toch?! Welke affirmatie voor jou werkt is een kwestie van uitproberen. Er is geen ‘one size fits all’ oplossing. Misschien heb je een negatieve gedachte die vaak door je hoofd gaat en kun je deze ombuigen naar een positieve affirmatie. Of wellicht heb je een doel dat je wil bereiken en kun je dat doel formuleren in een affirmatie. Ikzelf gebruik onder andere de zin ‘alles wat me niet helpt, laat ik los’. Dit helpt me te ontladen op de momenten dat ik stress vasthoudt in mijn hoofd of lichaam, mezelf vastzet of merk dat mijn hoofd vol is.

Het dagelijks hardop uitspreken van positieve affirmaties is een eenvoudige, laagdrempelige manier die je kunt gebruiken om je mindset te veranderen en voor je mentale gezondheid te zorgen. Zo kunnen ze je helpen meer zelfvertrouwen te ontwikkelen, negatieve gedachten om te buigen, om in gang te komen en een actie uit te voeren en ze zijn effectief bij het verlagen van stress. Voor mij zijn de affirmaties de positieve stem in mijn hoofd die me moed inpraten, me motiveren, me helpen te focussen op alle mooie en positieve dingen in mijn leven. En ik merk dat ze fungeren als een mentale douche. Als ik ze uitspreek is net alsof mijn brein gereinigd wordt. Ik voel me fris en schoon in mijn hoofd; klaar om de dag te beginnen. Daarom spreek ik ze altijd vroeg in de morgen uit; doorgaans als ik mijn ochtendwandeling met Sophie maak. Soms merk ik dat ik door de dag heen ook nog behoefte heb, bijvoorbeeld als ik een stress moment heb. Door ze dan nog eens uit te spreken, voel ik de stress uit mijn lijf wegzakken
Dus ik zeg: echt een aanrader! Probeer het eens, en misschien word je er wel net zo blij van als ik. Wel even volhouden hé, want het effect is niet direct merkbaar.

Nadenken voordat je spreekt

Negatieve gedachten zijn niet helpend voor je mentale gezondheid. Dát kunnen we nog wel bedenken. Maar wist je dat het uitspreken van negatieve dingen naar anderen óók als een gifstof voor je eigen mentale én fysieke gezondheid werkt?

Je brein is voortdurend bezig eenheid te creëren tussen dat wat het ervaart (dus de processen die in je brein plaatsvinden) én zijn omgeving, jouw lichaam. Op het moment dat het brein bijvoorbeeld stress ervaart, zorgt het middels signalen naar het lichaam ervoor, dat er bepaalde stoffen (hormonen) aangemaakt worden en dat organen en spieren reageren. Dit is de zogenaamde fight/flight reactie; de natuurlijke reactie van het lichaam.
Of er daadwerkelijk stress ís maakt niet dan uit voor het brein. Zodra het brein dénkt dat er stress is, reageert het daarop. En worden de cellen in het lichaam aan het werk gezet. Met als mogelijke gevolgen in het lichaam: aantasting van de werking van het immuunsysteem, een verhoogde bloeddruk, schommelingen in de bloedsuikerspiegel (wat leidt tot snacken van doorgaans ongezonde dingen) en een verminderd libido.
Dus door in je brein te geloven dat je stress hebt, creëer je tegelijkertijd stress in je fysieke systeem. Processen in het brein zorgen er op die manier voor dat het lichaam verandert.

Dit werkt ook zo met negatieve gedachten en het uitspreken van negatieve dingen naar anderen. Negatieve gedachten in je brein en het uitspreken van negatieve dingen, sowieso negativiteit, heeft een destructieve werking in je lichaam. Én op je mentale gezondheid.
Dus zit je weer eens in je auto te vloeken op al die trage, irritante medeweggebruikers, bedenk dan dat dat je hier niemand mee helpt, vooral jezelf niet. Sterker nog: je tast je eigen gezondheid aan. Hiervan bewust te zijn, helpt je bij je eigen mentale gezondheid.

Omdat mijn lichaam al niet optimaal presteert, probeer ik daar waar ik kan, mijn best te doen om het een handje te helpen. Zo heb ik mezelf sinds een tijdje het volgende ten doel gesteld: geen negatieve dingen meer uitspreken naar anderen. In ieder geval niet als het niet noodzakelijk is. En als het dan wel moet, omdat iemand bijvoorbeeld over mijn grenzen gaat, dan probeer ik het neutraal te formuleren; dus niet met een verwijtende toon, of in de overtreffende negatieve trap. Om mezelf dagelijks aan dit voornemen te herinneren heb ik op de screensaver van mijn telefoon drie vragen staan. Deze vragen, gebaseerd op de Triple filtertest, zijn ooit bedacht door de Griekse filosoof Socrates: ze werden gebruikt om het kritisch denken in het onderwijs te bevorderen.  Maar ze zijn  ook heel goed toe te passen in de communicatie met anderen:

  • Truth: Is het waar?

         Ben ik er zeker van dat het waar is wat ik wil zeggen? (En wat is waar dan, want waar is een subjectief begrip. Iedereen heeft zijn eigen waarheid, maar dat terzijde)

  • Goodness: Is het aardig?

          Is het opbouwend, is het positief: komt het uit een goede plek van je hart?

  • Usefullness: Is het noodzakelijk?

          Is het nuttig dat ik dit zeg? Voegt het iets toe? Helpt het de ander?

Als ik op één van de vragen Nee antwoord, dan houd ik mijn mond. Of althans dat probeer ik. Ik ben nog niet zover dat ik het altijd in de praktijk kan brengen. Uit frustratie of boosheid of omdat ik super overprikkeld ben, glipt er soms toch iets mijn mond uit dat niet aardig is.
Maar ik merk wel dat het steeds beter gaat. Oefening baart kunst zullen we maar zeggen. Zo zorg ik voor mijn mentale, en indirect ook voor mijn fysieke, gezondheid.

Opschrijven

De derde en laatste tip die ik met je wil delen is: dingen opschrijven. En dan niet zozeer positieve dingen of de dingen die je beleeft; ik houd geen dagboek bij. Heb ik wel gedaan in het verleden, en doe ik in sommige periodes nog, maar dat is zoiets dat ik niet langdurig verankerd krijg in mijn systeem. Blijkbaar is de pay-off voor mij niet groot genoeg, want anders zou ik het wel voortdurend doen.

Maar wat ik dus wel doe is dingen opschrijven als ze in mijn hoofd blijven malen; een zogenaamde ‘mental worry drop’. Op de momenten dat ik terugkerende negatieve gedachten heb, schrijf ik alles op; zo haal ik de negatieve gedachten uit mijn hoofd. En kan ik orde in de chaos in mijn hoofd scheppen. Door mijn gedachten op te schrijven moet ik erover nadenken; het is een vorm van reflectie die positief werkt voor mijn mentale gezondheid.

Ook wanneer ik zoveel stress ervaar dat het voelt alsof mijn adem dichtgeknepen wordt, helpt het me om, naast het doen van ademoefeningen, alles op te schrijven wat er in mijn hoofd opkomt. Door het op te schrijven kan ik meer afstand nemen van de gedachten en voelt het niet alsof ik mijn gedachten ‘ben’, maar de gedachten heb. Ik creëer letterlijk afstanden.

Zorg goed voor je mentale gezondheid

Ik wens dat ik je heb kunnen inspireren. Misschien niet perse met één van bovenstaande tips, maar misschien stimuleert het je wel om na te denken over hoe jij je mentale gezondheid  op peil kan houden. Succes! Heb je zelf dingen die goed werken? Deel ze dan graag hieronder. 

Deel dit bericht

Categorieën

nl_NL

Let's make it official.

Join us!

Bedankt voor je aanmelding.
Ik wens je veel leesplezier toe!

Hartelijke groet,

Handtekening van Anne in zwarte tekst